Bringing the smile of The Gambia to the rest of th

Bringing the smile of The Gambia to the rest of the World.

Lieve allemaal,
Hoe is het daar? Doet de ijskoude winter zijn intrede al?
Hier alles goed! ’s Avonds is er de frisse wind die het einde van het regenseizoen aankondigt. ’s Nachts wordt het nu toch echt wat kouder. Wij vinden het wel lekker, gewoon kunnen slapen in bed zonder te baden in het zweet. ’s Ochtends is het ook iets frisser. De verkopers van ventilators maken plaats voor de verkopers van dekens en mutsen. Gambianen staan zich ’s ochtends te verkleumen in de ‘kou’. Wij lopen in hemdjes maar zij hebben de winterjas (of regenjas) al aan. Een aantal patiënten van Tanka Tanka lopen in gebreide truien. Ik vraag mij echter af of dit te maken heeft met de kou of met gebrek aan kleding, maar ze lijken het niet erg te vinden.

Ik wil jullie wat vertellen over ‘The smiling coast!’. Want dat roepen mensen in koor na het horen van Gambia. Hoewel het hier heus niet altijd even om van te ‘smilen’ is, kan ik me toch goed vinden in deze alles omvattende slogan. Hoewel ik thuis ook wel van ‘smilen’ weet, ‘smile’ ik mij hier echt een ongeluk.

Ten eerste is Gambia echt een smiling coast omdat de tanden van de lokale bevolking in het donker nou eenmaal het eerste punt van herkenning zijn . Gelukkig voor ons lachen ze ook bijna allemaal, van oor tot oor, dat betekent dan ook zoiets als ‘goed volluk’.

Ten tweede is het ook een ‘smiling coast’. Eigenlijk is gewoon het hele land ‘smiling’, want wat zijn er veel aardige mensen hier. De mensen zijn over het algemeen ook heel aardig voor elkaar. Daardoor is er van alles mogelijk. Regelmatig stopt er een bushtaxi voor een winkel omdat een van de passagiers even zijn schoenen moet ophalen bij de schoenmaker. De wachtende twintig personen hoor je niet, nou ja amper klagen. Iedereen helpt elkaar, als er niet genoeg ruimte is in de bushtaxi gaan mensen bij elkaar op schoot of nemen ze elkaars kinderen op schoot.
Tegen mij zijn ze ook vaak aardig. Soms voel ik mij zelfs een beetje bezwaard: laatst stond er een oude man voor mij op, zodat ik kon zitten in de bus. Ik weigerde in eerste instantie, maar hij stond er op: ik was de enige blanke in de bus. Met regelmaat wordt er voor mij een taxirit betaalt. Voor mij is dat omgerekend maar € 0,20. Een muntje waar veel Europeanen niet eens de moeite voor zullen doen om te bukken, wanneer ze het laten vallen.

Daarnaast worden we best wel Gambianen. Ik zei het al eerder, maar ik merk het steeds meer. Of beter gezegd: ik merk steeds minder. Hoewel de armoede altijd even hard binnenkomt, raken we aan de meeste rare fratsen toch wel gewend. Kippen naast je in de bus, geiten op het dak van de bus, vechtende taxi chauffeurs op straat, hoogzwangere vrouwen of zieke mensen in de bushtaxi’s en hordes koeien die zomaar de winkelstraatjes doorlopen. We doen al helemaal aan de Gambiaanse tijd. Laura vind dat ik toch wel de kroon span met mijn Gambiaanse tijd: ik kwam laatst anderhalf uur te laat op stage. De avond daarvoor was erg gezellig, ’s ochtends wakker worden was wat minder gezellig. Hoewel ik nog helemaal niet zo laat wegging, zat uiteraard nu het verkeer op de heenreis niet mee en heb ik bijna een uur aan de weg staan wachten. Voor het fatsoen, want tja fatsoen moet je doen!, heb ik mijn stagebegeleider ge-smst dat ik wat later zou zijn. Niet dat dit enkele zin heeft aangezien mijn stagebegeleider altijd twee uur later komt dan dat hij werkelijk moet beginnen en aangezien hij niet zo van het sms-en is. Wel van het bellen, maar ja, of hem uit bed bellen nou zo’n goed idee is? Hij moet mijn stageperiode nog beoordelen…
Toen ik eindelijk een taxi had, stopte de taxi nog geen paar meter verder weer. Er moest weer iemand bij. Ineens hoor ik: ‘Emma, what’s wrong with you?’ : het was mijn stagebegeleider. Ja, hoor. Honderden taxi’s, ze zijn allemaal vol, overal staan mensen en in welke taxi is er net een plaats en wie stapt er uitgerekend in? ‘You are very, very, very late Emma!’ aldus mijn stagebegeleider. Waarop ik zei: ‘I know, I am sorry, but you a very very very early’, waarop hij gelukkig in een ‘smilen’ uitbarstte en we een hele gezellige dag hebben gehad. Het was trouwens geen probleem hoor, die 1.5 uur later aangezien ik elke dag minstens een uur langer werk omdat de andere stagiaires vaak eerder ‘vrij’ nemen…

Ook blijven sommige dingen gewoon verrassend grappig. Een pasfoto laten maken? Ja hoor, dat kon wel in de shop van meneer, maar alleen als we zelf een camera mee hadden. Hij zou het wel even printen. We besloten maar door te gaan naar een volgende shop omdat we echt een goede foto nodig hadden. De volgende shop was wat professioneler en er kwam een enorme polaroid camera te voorschijn. Ik vroeg nog of ik mocht lachen, want ja.. de pasfoto had ik nodig voor mijn visum en in Nederland doen ze daar maar al te graag wat moeilijk over. Nou, lachen was eigenlijk niet de bedoeling maar ‘doe maar gewoon’. Laura had haar ogen dicht, maar dat kon er wel mee door volgens meneer want volgens hem keek ze slechts naar beneden. De föhn ging erop, er kwam een schaar aan te pas en tien minuten later stonden we alle drie weer buiten met schots en scheef geknipte, prachtige pasfoto’s.
Laatst heb ik van oor tot oor gesmiled toen ik twee pakketjes van papa en mama uit Nederland ontving. Mensen die naar Gambia gingen waren zo lief om alvast wat voor mij mee te nemen. Ik had alleen een pakketje voor Tanka Tanka verwacht, maar kreeg zelf ook een pakketje met jam, hagelslag, kokosbrood, pepernoten en een chocolade letter. Helaas was is chocola niet bestand tegen de temperaturen in Gambia en mijn chocoletter P leek echt op P.

Daarnaast blijven we lachen over de mannen en hun creativiteit waarmee ze ons wanhopig voor zich proberen te winnen. Zo ben ik ineens de enige vrouw die een man zijn hart kan laten smelten, ben ik ‘griper of fortunes’, is mijn gezicht een open boek waarin hoofdstukken getiteld zijn met woorden als ‘passion, honesty, happiness, kindness etc’, zien ze mijn gezicht op elke hoek van de straat en ben ik het restaurant wanneer hij eten nodig heeft (?).

En alsof de lachspieren nog niet genoeg op de proef gesteld worden, lig ik om de haverklap dubbel van het smilen met Marieke en Laura. Laatst lagen we helemaal dubbel terwijl we een restaurant uitliepen. De ober kon er niet om smilen want we moesten nog betalen… oeps. Zo hartelijk als hij elke keer dat hij mij zag ‘Fatoumata!!!!’ riep, zo stil houdt hij zich nu. Never a dull moment in The Gambia.

Vorige week ben ik met mijn stagebegeleider naar ‘Second Home’ geweest de stageplek van Marieke. Dit is een tehuis voor ‘differently abled children’, zoals ze dat zo mooi omschrijven (disabled children). Er wonen 10 kinderen van de leeftijd 6 tot 23 jaar, ze hebben verschillende ‘problemen’ zoals autisme, ADHD, leerproblemen, syndroom van down etc. Ze wonen hier van maandag tot vrijdag omdat hun ouders niet goed voor ze kunnen of willen zorgen. Een van de kinderen krijgt thuis geen eten, dus het hele weekeind krijgt hij niets. Hij is ook verschrikkelijk mager, ondanks dat hij door de week wel goed verzorgd wordt. Heel hard en onmogelijk voor ons om te begrijpen. Binnenkort komt er waarschijnlijk een nieuw meisje bij. Zij kan niet lopen en ligt thuis alleen maar op een matras, ze wordt hier nooit vanaf gehaald en kan dit zelf ook niet. Ze schijnt daar dagen, zelfs weken te liggen in haar eigen ontlasting. Vreselijk. Mensonterend, kindonterend. Jullie zullen je wel afvragen waarom ik hierover begin in mijn ‘smiling’ verhaal.. Toch hoort dit stukje er thuis. Hoewel bovenstaande voorbeelden natuurlijk meer dan verschrikkelijk zijn, waren het stuk voor stuk geweldige kinderen. Je kon duidelijk zien dat ze het goed naar hun zin hebben in ‘Second Home’. De kinderen gaven mij netjes een hand, sommige zelfs meteen een knuffel en er werd een sessie op de trommels gespeeld (zie foto) en er werd gedanst. De kinderen ‘smile-den’ van oor tot oor. Op de foto zie je ook dat een meisje en ik naar elkaar lachen. Zij is nog jong en heeft een bepaalde spierziekte waardoor ze nu alleen haar ogen nog kan bewegen, hier kan zei ‘ja/nee’ mee aangeven. Waarschijnlijk waren haar klachten veel minder ernstig geweest als zij op jonge leeftijd direct de mogelijkheid tot fysiotherapie had gehad. Fysiotherapie bestaat nog niet officieel in Gambia, en hier gaan Lasse en Bart, onze fysiotherapie studenten, wat aan doen!
In ieder geval petje af voor dit tweede huis, voor de medewerkers en vrijwilligers die ervoor zorgen dat de kinderen op zijn minst nog van maandag t/m vrijdag onbezorgd kind kunnen zijn.

Dan is er nog mijn eigen stage waar ik regelmatig van ‘smile’. Hoewel hier ook nog veel moet gebeuren en hoewel sommige verhalen diep en diep triest zijn, maken de patiënten zoveel plezier samen. Het is altijd weer grappig. Zo is er een patiënt die zichzelf de koning van de psychiatrische patiënten noemt. En heeft iemand mij nagetekend met een Gambiaanse neus (zie foto)!

Waar de Gambianen erg van smilen is ‘onze verschijning’. In onze lange jurken vinden ze ons allemaal ‘gorgeous’ of ‘African ladies’ en wanneer we dan een paar woorden Mandinka of Wollof spreken vinden ze het helemaal geweldig. Wanneer ze naar mijn naam vragen en ik ‘Fatoumata’ zeg smilen ze zich een ongeluk en meestal roepen ze iets van ‘That’s my mothers name! You are my mommy!’ . Sommige roepen dus ook geen ‘Fatoumata’ meer als ik langs kom maar ‘mommy’. Heel veel vrouwen heten hier trouwens Fatoumata, het betekent eerstgeboren dochter. De naam had dus beter bij Lin gepast, maar goed die is hier niet en het is tenslotte ook een moslim naam en dat ben ik ook niet. Ik ben trouwens echt heel blij met deze naam, als ik mijn naam noem laten veel mensen mij gelijk met rust.

En, tja de bumsters en hustlers niet te vergeten.. Er zijn er veel van, wij vinden ze maar wat irritant maar er lopen altijd hordes toeristen omheen. Het is zeer waarschijnlijk dat deze bumsters en hustlers de toeristen wel laten van oor tot oor laten smilen.

Iets anders waar ik zelf heel erg van kan smilen: ik ga Arend vandaag ophalen van het vliegveld! Bijna vier maanden geleden dat ik hem heb gezien, mede door een ongelukkig geplande oefening, dus ik vind het ook wel tijd worden.
Ofwel: The Smiling Coast!

Liefs,
Fatoumata / Emma!