Wij hebben de klok, de Afrikanen de tijd.

Wij hebben de klok, de Afrikanen de tijd. We weten het inmiddels wel, het gebeurt zo vaak, maar toch voelde het in de vroege morgen als een koude schouder.

Om 04.00 uur ging de wekker omdat we onze plannen om naar Senegal te gaan zouden verwezenlijken. Het voelde als nostalgie: vroeg wakker worden om ver te rijden voor een vakantie. Wat ontbrak was mijn vader die zolang als ik mij kan herinneren al mijn kamer binnenstapte op de dag van vertrek en grapte: 'Goedemorgen Emma, Wij gaan op vakantie. Ga je mee of blijf je thuis?' (Niet dat hij mij alleen thuis zou laten blijven in mijn kinderjaren, sterker nog hij had mij heus niet willen missen). Het andere verschil zat hem overduidelijk in het tempo. Wassen, aankleden eten en weg, dat ben ik gewend. Je tijd effectief gebruiken, de vakantie gaat al zo snel voorbij.
Maar nogmaals, in Afrika heb je de tijd om je hand (pols) in plaats van in de hand en ons geduld werd in de vroege morgen flink op de proef gesteld:
Om 04.50 uur vonden wij dat de Gambiaanse tijd ook maar eens voorbij moest zijn en belden wij onze gids: hij kon de chauffeur niet te pakken krijgen. Om 05.30 belden wij weer en helaas, nog steeds geen succes. De gids zou naar het huis van de chauffeur gaan om hem wakker te maken, want tja dat hij nog diepsnurkend in zijn bed lag was waarschijnlijk het probleem. Daarop besloten wij weer naar bed te gaan. Verkeerde timing want uit de moskee begon gezang te klinken.
Met alle respect naar moslims en naar koeien, maar het klonk echt als geloei en ging maar liefst een half uur door. Om 06.30 uur werden we gebeld door de gids , hij stond paraat en we konden eindelijk gaan.

Een aangename verrassing: De grote bus was helaas kapot dus we gingen met de Gambia College auto. Deze auto heeft namelijk twee stoelen voorin, dan drie stoelen en achterin twee bankjes die overdwars staan. De bankjes staan laag bij de vloer en het is niet makkelijk om je benen kwijt te kunnen.
De heenrit ging, hoe kan het ook anders, niet zonder oponthoud. Rico gooide een stukje brood uit het raam ter hoogte van de police checkpoint. Meneer was diep beledigd en we moesten stoppen. Rico moest uitstappen, 100 meter teruglopen en zijn broodje oprapen. Nee, de agent was absoluut not-amused en deed geen eer aan de slogan die op de lippen van de meeste Gambianen bestorven ligt: ‘No problem in te Gambia’.

Bij de ferry van Banjul naar Barra moesten we ook weer lang wachten. Doordat de chauffeur te laat was hadden we de eerste ferry gemist. Het was inmiddels al heel druk, er stond een flinke rij dus er zat niet anders op dan te wachten. Om 14.00 uur konden we eindelijk de hekken binnen. De ferry kwam eraan. Wij waren blij want nu zou het wel opschieten. Niets was minder waar: het personeel zou eerst pauze houden. Dit duurde maar liefst twee uur. Bij ons ontstond er al wat gemopper, maar het was opvallend minder dan in de eerste weken dat wij in Gambia waren. We vergambianen iets. Daarnaast is het lastig mopperen wanneer je bedenkt dat er al Gambianen drie dagen stonden te wachten waren op deze pont, een voersteek van slechts 45 minuten.
Op de veerboot zag het zwart en gekleurd van de mensen die zich een plekje wisten te veroveren tussen, onder of op de auto’s en vrachtwagens. Passagiers vanuit alle windstreken namen van alles mee: van grote stukken bagage, tot koeien, geiten en bundels met kippen. Het was een grote en kleurrijke massa. We stonden hutjemutje en dan nog zijn er verkopers die zich door de menigte heen manoeuvreren om maar wat te verdienen.
Wanneer je geen auto hebt is het mogelijk om met kleine bootjes over te steken. Dit kost weinig geld en ze dragen je voor 10 dalasis meer door het water en zetten je droog af aan de kant. Dit is wel noodzakelijk: er zijn geen steigers waar je kunt aanleggen en veel mensen kunnen niet zwemmen.

Eenmaal in Barra aangekomen reden we naar de grens van Senegal. Hier moesten we onze paspoorten laten zien. Op een formulier dat onze driver en gids, door mij al verrijkt met de bijnamen Peppi en Kokki, aangegeven dat we 8 passagiers hadden. Met de driver erbij dus 9 personen. Hier was de Senegalese politie het niet mee eens: het waren 9 passagiers. Deze zinloze discussie duurde weer een uur.
Het was uiteindelijk 19.00 uur voordat we Senegal in mochten. Volgens de oorspronkelijke planning zouden wij dan al bijna klaar zijn in het safaripark. Volgens Peppi was het nog zes a zeven uur rijden en zouden we het dus prima voor 00.00 u ’s nachts halen (?), vast ook een soort Afrikaanse tijd. Eenmaal in Dakar aangekomen wisten Peppi en Kokki ons appartement niet te vinden. Uiteindelijk lagen we 03.30 u in bed, zonder avondeten, zonder dekens (het was daar wel fris) en zonder wc-papier (dat vind je hier bijna nergens, we nemen altijd een wc-rol mee dus ook weer een gevoel van pure nostalgie). Het appartement was wel boven verwachting mooi, heel ruim en netjes. Het zag er nogal nieuw uit.

De volgende ochtend 08.00 uur bevestigde een hard timmergeluid mijn vermoeden dat een deel van de appartementen nog in aanbouw zijn. Die dag zouden we het slaveneiland bezichtigen. Helaas ontstond er een discussie over geld en dit duurde ongeveer twee uur. Wij zijn met Lasse naar de bakkerij geweest: ze hadden daar een echte banketbakker en we hebben een koffiebroodje gegeten, wat een luxe! Toen we naar de veerpont gingen bleek dat deze de komende drie uur niet meer zou varen. Het was inmiddels al vier uur ’s middags en om zeven uur is het donker. Dit had dus geen enkele zin, dus we zijn Dakar in geweest. Dit was geen succes: de verkopers waren opdringerig, de kinderen bedelden alleen maar en iedereen liep met ons mee om ons vervolgens om geld te vragen, ze waren tenslotte gids geweest.. De mensen waren allemaal aan het zeuren: ze wilden ons van alles aansmeren. Zo kwam er een naar mij toe met een mannenboxer (?), wc-borstel, , horloges waarvan je de tijd niet kan verstellen etc. ,etc. Wij bedankten steeds vaker en daarmee ook steeds minder vriendelijk. Bart en Lasse bleven het meest geduldig maar werden na het 'nee' zeggen meerdere malen uitgemaakt voor 'racist'.

Uiteindelijk zijn we uit eten geweest bij een pizzeria. We hadden de driver en de gids ook meegenomen, maar die kenden niets van de kaart en 'wat de gambiaan niet kent dat vret ie niet' dus die zijn weer weggegaan om ergens op straat een hapje weg te werken. In het restaurant hing kerstversiering en de eerste kerstliedjes klinken hier nu ook. De airco stond ook aan, het was gewoon koud binnen dus de kerstversiering was hier meer op zijn plek dan buiten, waar de thermometer 39℃ aangaf. Omgekeerde wereld, in de Gambiaanse zomer terwijl de Nederlandse winter in gang is, ik heb geen, maar dan ook echt geen kerstgevoel.

Op de terugweg konden de chauffeur en de gids ons appartement weer niet vinden. De gids nam daarom een taxi en reed voorop. Dit was niet de eerste keer dat we begeleiding nodig hadden en we hadden 's ochtends nog lopen grappen: straks volgt hij de verkeerde. De wegen werden steeds smaller en meer hobbelig, plotseling stopte onze chauffeur. Jullie raden het al... dit was niet dé gele taxi. En er zijn heel wat gele taxi's. Tien minuten later vond de taxi ons en konden we de achtervolging weer voortzetten.

De volgende dag zouden we om 9 uur vertrekken. Peppi bedoelde met 9 uur vertrekken, 9 uur opstaan. Om half twaalf gingen we eindelijk weg. We zijn eerst naar ‘Monument de la Renaissance Africaine’ (Monument voor de Afrikaanse Wedergeboorte) geweest. Dit monument werd in 2010 onthuld ter ere van de 50-jarige herdenking van de onafhankelijkheid van Senegal. Het beeld, van een schaars geklede vrouw met een stoere Afrikaanse man met goed figuur met op zijn arm een jongetje dat wijst in een onbekende richting, is van brons en koper en 50 meter hoog. Daarmee is het drie meter hoger dan het Amerikaanse Vrijheidsbeeld. Het was mooi om te zien, het is zo ongelofelijk groot.

Vervolgens hebben we onze tocht voortgezet in de richting van de woestijn. Onderweg zijn we gestopt bij een wegrestaurant. Ik was blij verrast want ze hadden hier broodje vegetables. Toen ik het voor mijn neus kreeg was ik was ik opnieuw verrast, dit keer echter niet smakelijk: ik had een broodje dat droop van de mayonaise, ketchup en curry en waar wat komkommer en tomaat opzat en voor de rest patat. In dit restaurantje hadden wij WiFi, daar was ik nu wel blij mee want in Senegal hebben wij totaal geen bereik, we konden niet bellen of smsen. Op deze manier kon ik papa en mama toch even spreken en feliciteren met hun 30-jarige huwelijk!

We moesten nog een eind rijden, dus de chauffeur wilde verder. Arne besloot Laura de gek aan te steken en zei dat we autopech hadden. Dat was de goden verzoeken.. Tien minuten later stonden we aan de kant van de weg met autopech: de koppeling was kapot. Er moest wat vervangen worden en het zou niet lang duren….. Het was inderdaad niet het werk dat lang duurde, maar het was de pauze van de werknemers (die net tien minuten aan het sleutelen waren) die ruim drie kwartier in beslag nam. Anderhalf uur later konden we weer verder. We kwamen in het donker in de woestijn aan dus het programma van deze dag ging niet meer door.

De woestijn maakte overigens heel veel goed. De natuur was overweldigend mooi, we kregen een privé optreden van Afrikaanse trommelaars en hebben veel gedanst. Daarna hebben we gegeten in de eettent. Middenin de nacht werden we gewekt, een everzwijn genaamd Bart Bouwman. Hij had was als langste op gebleven, had de hele avond hout gesprokkeld en een fles wijn soldaat gemaakt bij het kampvuur. Hij besloot ons de stuipen op het lijf te jagen, maar zijn poging was tevergeefs.. Ik was nog wakker en zag hem aan het voeteneind van ons bed zitten. Ook de poging bij Arne en Lasse was tevergeefs. Peppi en Kokki hadden het geluid alleen op een filmpje gehoord en vragen zich inmiddels nog af wat dit toch voor een dier kan zijn geweest.

De volgende dag gingen we vroeg op want we hadden een druk programma. We begonnen met sand boarding. Het wintergevoel kwam heel even bij mij naar boven: je kan surfen of sleeën van een enorme zandhelling in de woestijn. Heel leuk om te doen, helaas hadden we weinig tijd om er echt ervaren in te kunnen worden: de kamelen stonden al op ons te wachten. Dit weinig oefenen overigens wel leuke filmpjes op.
Rijden op de kameel was ook nog een hele ervaring en een hele kunst. Er zat een stoel en een zandzak op elke kameel. Laura zat op de stoel en ik op de zandzak. Bij elke heuvel gleed ik bijna van de kont van de kameel en ik moest alles in de strijd gooien om mijzelf niet voor de voeten van de volgende kameel in het rijtje te werpen. De kameel achter mij, waar Lasse en Arne op reden, leek ook een soort van hondsdolheid te hebben. Er kwam in ieder geval heel veel kwijl uit zijn mond, het gorgelde vreselijk: het klonk als het doortrekken van de wc op een boot en ik moest denken aan de snot-trol van Harry Potter. De kwijlende kameel kwam steeds heel dichtbij Laura en mij. Zijn slierten en klodders kwijl vlogen door de lucht. Al met al was het een leuke, maar geen comfortabele ervaring. Wij waren dan ook wel weer blij toen we er vanaf mochten.

We zouden de moskee ook nog bekijken, maar er was weer een feest gaande bij de moslims. We zouden waarschijnlijk in een zes uur durende file terecht komen om alleen wat foto’s te maken: vrouwen mogen niet naar binnen. Wat we onderweg wel meekregen van dit feest was een heel groot plein helemaal vol met koeien, geiten, schapen en kamelen die niets vermoedend hun lot stonden af te wachten: ze zouden allemaal geslacht worden op dat plein en iedereen zou gratis mogen komen eten. Ik was blij toe dat we weg gingen.

De terugweg werden we weer aangehouden door de Senegalese politie: we zouden te hard hebben gereden volgens hen. Dat is heel bijzonder want we reden door een bocht en de agent had geen enkel zicht op het rijden van onze chauffeur. In de bocht reden wij sowieso al erg langzaam, we waren vaart aan het verminderen omdat we altijd bij de checkpoints van de politie moeten stoppen. Het rijbewijs van onze chauffeur werd ingenomen en we mochten niet verder voordat we betaald hadden. Een machtspelletje dus. Niet weggelegd voor ons, maar helaas.. we konden praten als brugman, maar zonder betalen kom je niet verder. Ze houden je daarnaast ook graag even bezig. Na anderhalf uur mochten we eindelijk door na betaald te hebben. Het safaripark konden we wel op onze buik schrijven.

Ofwel: een groot avontuur, een hele trip maar weinig gezien. Ondanks dat was de woestijn zo mooi en hebben we het zo gezellig gehad dat het toch een geslaagde trip was.
En nog eens terug naar Senegal om de rest te zien is altijd mogelijk! Maar…. Ik denk het niet!

groetjes,
Emma